Zapomniana lekcja hostorii

Choć jest ich niewiele, to problem własności utrudnia właściwie ich utrzymanie. Chodzi o zabytki kultury żydowskiej w Gorzowie. Największym z nich jest cmentarz przy ulicy Gwiaździstej. Jak się dowiedzieliśmy, ugoda w jego sprawie ze Związkiem Gmin Wyznaniowych Żydowskich ma szansę już wkrótce zostać sfinalizowana.
Kwestie własności reguluje ustawa o stosunku państwa do gmin żydowskich z 1997 roku. Na jej podstawie Komisja Regulacyjna działająca przy MSWiA rozpatruje wnioski majątkowe składane przez gminy żydowskie z całej Polski. W sprawie kirkutu w Gorzowie wystąpiła w 2002 roku gmina szczecińska. "Szczegółowe wnioski obu stron zostały przekazane Komisji już w czerwcu, sądzimy zatem, że już wkrótce dostaniemy wezwanie do Warszawy, by podpisać ugodę i prawa własności cmentarza przejdą na Związek Gmin Żydowskich" - powiedziała nam Barbara Napiórkowska, naczelnik Wydziału Gospodarki Nieruchomościami. Jeśli związek, który nie ma w Gorzowie swojej jednostki organizacyjnej będzie chciał, by miasto nadal dzieliło obowiązek utrzymania tego terenu, decyzje o ewentualnym przekazaniu środków z budżetu na ten cel będą podejmować radni. Obecnie miejsce to jest dewastowane i bezczeszczone przez wandali.
Uregulowanie spraw związanych z kirkutem przy Gwiaździstej jest o tyle ważne, że przyszły rok to rocznice wydarzeń ważnych w historii narodu żydowskiego – 60. powstania państwa Izrael, 40. wydarzeń marcowych i 70. Nocy Kryształowej, czyli nocy palenia i niszczenia synagog i szkół żydowskich w Niemczech, a więc także w niemieckim Gorzowie, co podkreśla Paweł Leszczyński - jako wiceprzewodniczący Rady Miasta i członek gorzowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. "Dobrze byłoby razem z instytucjami żydowskimi i ambasadą Izraela w Polsce stworzyć projekt renowacji tego miejsca" - dodaje Leszczyński i przypomina, że w 2002 roku przedstawiciele m.in. władz Gorzowa i Stowarzyszenia Byłych Landsberczyków odmówili na cmentarzu kadysz, czyli modlitwę za zmarłych. Według Leszczyńskiego, Gorzów jest zobowiązany do takich działań swoją 750-letnią historią, wielokulturoową i wielowyznaniową tradycją. Wiceprzewodniczący planuje także organizację 10. listopada przyszłego roku, w rocznicę Nocy Kryształowej, sympozjum landsbersko-gorzowskiego, nad którym patronat miałby objąć ambasador Izreala w Polsce.