Światowy Dzień FAS – Alkoholowego Zespołu Płodowego

W dniu 9 września o godzinie 9:09 na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień FAS – Alkoholowego Zespołu Płodowego, który został wykryty we Francji w latach 60- tych.

Po raz pierwszy obchodzony był 09.09.1999r. w Auckland w Nowej Zelandii podczas ""Minuty refleksji"" w tamtejszym kościele. Wybrana data nie jest przypadkowa, gdyż dziewiątki to symbol czasu trwania ciąży. W Polsce ten dzień świętowany jest od 2004 r.

Obchody tego dnia mają przede wszystkim mają charakter edukacyjny, uświadamiają przyszłym matkom jak duże znaczenie dla prawidłowego przebiegu ciąży i dalszego okresu życia dziecka ma styl życia matki - warunki środowiskowe, sposób odżywiania czy picie alkoholu w ciąży. Koniecznym jest zwrócenie uwagi całemu społeczeństwu na występowanie tego problemu również w naszym kraju.

Mówiąc krótko alkohol spożyty przez matkę w czasie ciąży przenika przez łożysko do płodu i po 40 min. dziecko ma takie samo jego stężenie w organizmie co ona. Występuje jednak ogromna różnica w reagowaniu organizmu dziecka i matki na szkodliwy środek. Dziecko nie posiada jeszcze wykształconej wątroby, która jest odpowiedzialna za metabolizowanie alkoholu, więc jego organizm nie może się bronić tak jak matki.

Alkohol uszkadza najbardziej mózg płodu, a także jego narządy wewnętrzne. Dziecko w przyszłości może mieć kłopoty z nauką, koordynacją ruchową, słyszeniem i rozumieniem, może mieć również trudności ze znalezieniem sobie przyjaciół - ponieważ inaczej wygląda i inaczej się zachowuje.

Alkoholowy Zespół Płodowy nazywany bywa również wadą ukrytą, a to ze względu na to, że nie zawsze od razu da się go zauważyć. Pierwszym kryterium zdiagnozowania choroby jest występowanie objawów somatycznych u dziecka, czyli spowolnienie rozwoju fizycznego i psychicznego oraz występowanie szczególnego rodzaju anomalii twarzy. Jednakże często pierwsze zmiany zauważalne są dopiero pomiędzy 2 a 10 rokiem życia.
FAS jest chorobą, której nie można wyleczyć (możemy jedynie poprzez rehabilitację dziecka zmniejszyć jej objawy, pomóc dziecku w lepszym funkcjonowaniu), natomiast w 100% można jej uniknąć wystarczy, że kobieta w ciąży powstrzyma się od picia alkoholu w każdej, nawet niewielkiej ilości.

Zadajemy sobie pytanie dlaczego nie reagujemy??

Ok. 90 % z nas ma świadomość, że alkohol może uszkodzić płód, mimo to najczęściej nie reagujemy na widok przyszłej mamy pijącej alkohol. Dlaczego? Czy wstydzimy się?, czy obawiamy się przykrych słów?, czy też myślimy, że to nas nie dotyczy? i że nie jest to naszą sprawą. A to tak naprawdę jest nasza sprawa. Mamy ogromny wpływ na to, żeby rodziły się zdrowe dzieci.

Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu, o której moglibyśmy powiedzieć, że nie zaszkodzi dziecku.

Kiedy kobieta w ciąży pije alkohol, nie bójmy się reagować, poinformujmy ją o konsekwencjach picia dla jej dziecka. W Polsce są zarejestrowane stowarzyszenia zajmujące się pomocą rodzinom, w których wychowuje się dziecko z FAS. Na terenie województwa lubuskiego wszelkie działania edukacyjne wobec kobiet w okresie przedkoncepcyjnym, w czasie ciąży podejmują położne POZ. Odbywa się to podczas wizyt profilaktycznych u kobiet ciężarnych lub w gabinecie położnej, które są odpowiednio przygotowane do przekazywania wiedzy z zakresu promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. Przekazują również informacje w tym m.in. o prawidłowym przebiegu ciąży, podstawach i znaczeniu zdrowego stylu życia, stosowaniu używek w czasie ciąży i ich wpływu na dziecko. Dlatego warto przypomnieć jak ważnym jest wybór położnej i złożenie do niej deklaracji przez kobiety, począwszy od nastolatek.

O problemach prawidłowej opieki nad matką i dzieckiem, w tym o konieczności podejmowania działań profilaktycznych i edukacyjnych wobec kobiet w okresie prokreacyjnym i kobiet w okresie ciąży rozmawiano na spotkaniach „Rozmowy o zdrowiu w powiatach”. Ten temat był również wiodący na spotkaniu Wojewody Lubuskiego z Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie Położnictwa i Ginekologii, przedstawicielami Wydziału Zdrowia oraz przedstawicielem LOW NFZ.

Podsumowując: to styl życia, warunki środowiskowe oraz szeroko rozumiana edukacja kobiet stwarza realną szansę na zdrowe przyszłe pokolenie.