Nowoczesne metody leczenia zaćmy

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, zaćma zajmuje pierwsze miejsce w rankingu przyczyn ślepoty. Zaćma (zwana także kataraktą), to zmętnienie soczewki w gałce ocznej, która przechwytuje promienie świetlne docierające do oka z różnych odległości.

Do soczewki nie dociera krew. Odżywiana jest przez płyn znajdujący się w przedniej komorze oka oraz ciała szklistego, które ją otaczają. W przypadku stwardnienia naczyń (z reguły dzieje się tak w starszym wieku), do ciała szklistego dociera mniej substancji odżywczych. Również soczewka jest gorzej odżywiana. Skutkuje to utratą elastyczności i przezierności - pojawia się zaćma.

Czynnikami sprzyjającymi zachorowalności są m.in.
- wiek (powyżej 60 - tego roku życia)
- stany zapalne we wnętrzu oka
- schorzenia dziedziczne
-przebywanie przez dłuższy okres w miejscach, gdzie występuje duże promieniowanie (słoneczne, jonizujące, podczerwone)
- tępe i przenikające urazy oka
- cukrzyca

Objawy i ich występowanie zależą od stopnia zaawansowania choroby. W początkowym etapie zaćma może przebiegać bezobjawowo. Ogólnie przypadłość powoduje stopniowe pogarszanie się ostrości widzenia.

Symptomy jakie daje zaćma w swojej początkowej fazie zależą od jej rodzaju. Jeżeli na przykład zmętnienie dotyczy tylniej torebki soczewki, to upośledzenie ostrości widzenia zwiększa się w jasnym świetle oraz w patrzeniu z bliska.

Schorzenie rozwija się przez dłuższy okres czasu. Z reguły dotyka jednego i drugiego oka (nie jest to jednak regułą).

Najczęstsze objawy choroby to:
- pogorszenie widzenia do dali
- łzawienie
- trudności z postrzeganiem i rozróżnianiem barw
- rozszczepienie świateł
- widzenie przedmiotów jak przez muślin (w otoczkach barwnych)
- olśnienia pojawiające się przy jasnym dziennym świetle



Chorobę diagnozuje lekarz okulista. Opiera się ona na wywiadzie lekarskim (stwierdzenie typowych dla zaćmy objawów), badaniu oka wziernikiem okulistycznym oraz lampą szczelinową.

Istnieje wiele typów katarakty min.
Naturalna - wywołana procesem starzenia się organizmu.
Metaboliczna - występująca m.in. w cukrzycy
Wrodzona - najczęstsza przyczyna ślepoty u dzieci.
Wikłająca - powstaje w wyniku różnych chorób oka (m.in. stanów zapalnych)
Polekowa - wywołana przez długotrwałe stosowanie określonych lekarstw (np. sterydów), które zażywane są w astmie, bądź też reumatoidalnym zapaleniu stawów.
Pourazowa - powstaje na skutek między innymi urazów głowy (np. doznanych w dzieciństwie).

Jedynym skutecznym sposobem leczenia zaćmy jest zabieg operacyjny. W Polsce leczenie zaćmy wykonuje wiele klinik okulistycznych tourmedica.pl

W początkowej fazie choroby stosuje się leczenie farmakologiczne, a w nim różnego rodzaju krople do oczu. Ich zadaniem jest spowolnienie procesu chorobotwórczego. Jest to rozwiązanie tymczasowe mające na celu zahamować postęp choroby.
Nie ma stałych uwarunkować co do wskazań, do leczenia operacyjnego zaćmy. Uważa się, że schorzenie powinno się usunąć w sytuacji, gdy nastąpiło wyraźne obniżenie zdolności widzenia, które wpływa w znaczący sposób na jakość życia (m.in. utrudnione czytanie, prowadzenie samochodu).

Wskazaniami medycznymi co do przeprowadzenia zabiegu są sytuacje, gdy katarakta negatywnie wpływa na stan oka. Dzieje się tak w przypadku zaćmy podwichniętej, która wywołuje jaskrę.

Dawniej uważało się, że zaćma musi „dojrzeć”, aby mogła zostać zoperowana. Obecnie operuje się bardzo często zaćmy niedojrzałe, a nawet początkowe, jeśli wpływają na upośledzone widzenie.

Postęp technologii jak i materiałów chirurgicznych, zdecydowanie zwiększył jakość zabiegu. Aktualnie charakteryzuje się on dużo mniejszą inwazyjnością oraz skróconym czasem rekonwalescencji.

Zabieg usunięcia zaćmy nosi nazwę fakoemulsyfikacji. Procedura zabiegu polega na wykonaniu przez chirurga niewielkiego nacięcia, następnie wprowadza się urządzenie, które za pomocą ultradźwięków rozdrabnia zmętniałe masy soczewkowe. Po ich usunięciu z wnętrza torebki soczewki, wszczepiony zostaje implant wewnątrzgałkowy sztucznej soczewki do zachowanej własnej torebki soczewki.

Operacja leczenia zaćmy odbywa się w warunkach ambulatoryjnych, w znieczuleniu miejscowym (krople do oczu). Trwa zazwyczaj 30 minut. Po zabiegu pacjent może udać się do domu.

Dokonywane podczas zabiegu cięcie jest tak minimalne, że nie potrzebne jest zakładanie szwów. Oko bardzo szybko się goi.

W ciągu kilku dni od przeprowadzenia operacji odczuwalna jest poprawa widzenia. Przez kilka tygodni stosuje się specjalne krople do oczu, które chronią przed infekcją oraz stanem zapalnym.

Po ustabilizowaniu się wzroku dobierane są przez specjalistę odpowiednie okulary (wszczepione sztuczne soczewki, nie mają zdolności akomodacji, czyli przystosowywania się do patrzenia raz blisko, a raz daleko. W związku z tym po zabiegu konieczne jest używanie okularów do bliży, bądź dali. Wybór należy do pacjenta. Nie ma przeciwwskazań do noszenia szkieł kontaktowych).

Zabieg nie wymaga powtórzenia po kilku latach. Jedyną niedogodnością jest to, że w przypadku, gdy zaćma dotyka dwojga oczu, zabiegu nie można wykonać jednorazowo. Pomiędzy jednym i drugim okiem powinien minąć okres miesiąca.

Najnowocześniejszym sposobem leczenia zaćmy jest jej usuwanie przy pomocy lasera femtosekundowego. Metoda charakteryzuje się precyzyjnością wykonania zabiegu, bezpieczeństwem pacjenta i brakiem skutków pooperacyjnych.

Przed zabiegiem przeprowadzone zostaje badanie, którego celem jest określenie stopnia zaawansowania zmętniałej soczewki. Pozwala to na wybranie najodpowiedniejszej metody leczenia przy wykorzystaniu lasera.

Za pomocą lasera femtosekundowego chirurg wykonuje małe nacięcia na rogówce (porty), przez które wprowadzone zostaje narzędzie do usuwania zmętniałej soczewki (tak jak w przypadku metody fakoemulsyfikacji).

Zabieg jest bezbolesny (znieczulenie za pomocą kropli do oczu). Trwa 10 - 15 minut. W trakcie tego czasu usuwa się chorą soczewkę, a w jej miejsce wprowadza sztuczną (syntetyczną).

Połączenie lasera femtosekundowego (zastępującego skalpel) oraz fakoemulsyfikacji (metody ultradźwiękowej usuwania zmętniałej soczewki), pozwala na przeprowadzenie niezwykle bezpiecznego zabiegu. Nie ma ryzyka uszkodzenia okolicznych, zdrowych tkanek. Brak długotrwałej i uciążliwej rekonwalescencji. Nie ma potrzeby zakładania szwów.

Przełomem w tej metodzie leczenia zaćmy są soczewki dyfrakcyjne, które się wszczepia. Zostały zaprojektowane tak, aby poprawiać widzenie na każdą odległość. Dzięki temu pacjent nie jest zmuszony do używania okularów do bliży, bądź dali.




Źródła: M.H. Niżankowska „Okulistyka - podstawy kliniczne”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2007 rok. centrum-zacmy.pl poradynazdrowie.pl okolaser.com.pl