Nadmierne obciążenie uczniów tornistrami

Nadmierne obciążenie uczniów tornistrami/plecakami szkolnymi dotyczy znacznej liczby dzieci, stając się jedną z przyczyn wad postawy w wieku szkolnym. Niestety, dokonywane corocznie analizy nie wykazują poprawy w tym zakresie.

Pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa lubuskiego w roku szkolnym 2012/2013 kontynuowali w szkołach podstawowych badania obciążenia uczniów plecakami/tornistrami. Z uwagi na to, iż polskie ustawodawstwo nie reguluje kwestii maksymalnej wagi tornistra/plecaka dzieci i młodzieży szkolnej, przyjmuje się według badań Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego (CIOP-PIB), iż ciężar szkolnego tornistra/plecaka nie powinien przekraczać 10-15% masy ciała ucznia.

Pomiarami objęto 7926 uczniów klas I – VI w 101 szkołach podstawowych województwa lubuskiego, w tym:
- 4580 uczniów 4253 szkół podstawowych na terenie miasta,
- 3346 uczniów 57 szkół podstawowych na terenie wsi.

Przekroczenie wagi tornistra/plecaka stwierdzono u 2981 (37,6%) zbadanych uczniów. Niestety, nie odnotowano poprawy w porównaniu do lat ubiegłych.

Porównując uzyskane wyniki nie zaobserwowano także istotnej różnicy w występowaniu problemu obciążenia tornistrami pomiędzy uczniami szkół wiejskich i miejskich.

Podobnie jak w roku ubiegłym najwięcej przypadków przekroczenia wagi plecaków odnotowano u uczniów klas czwartych (55,8%), a najmniej u uczniów klas trzecich (27,2%).

W wielu przypadkach o przekroczeniu wagi tornistrów/plecaków decydowało:
- obciążenie podręcznikami i zeszytami do przedmiotów, które nie są ujęte w programie nauczania w danym dniu,
- noszenie dodatkowych słowników, atlasów, książek z biblioteki oraz przedmiotów nie związanych bezpośrednio z programem nauczania (pamiętniki, albumu, segregatory, zabawki, gry, napoje w szklanych butelkach).

Jednym z elementów profilaktyki wad postawy jest eliminacja czynników stanowiących zagrożenie wystąpieniem tej wady, do których zaliczamy m.in. przeciążone tornistry i plecaki uczniów oraz ich niewłaściwe noszenie. Zbyt ciężkie plecaki mogą negatywnie wpływać na stan zdrowia uczniów zwiększając częstotliwość bólów pleców, nabywania lub pogłębiania wad postawy. Konieczne jest zatem współdziałanie w tym zakresie zarówno szkoły, jak i rodziców.