Konferencja dotycząca mniejszości cygańskiej w PWSZ

Problematyka mniejszości cygańskiej pół wieku po zakazie wędrówki 1964 -to temat konferencji naukowej, która odbędzie się w poniedziałek, 31 marca w PWSZ w Gorzowie Wlkp. Konferencja połączona jest ze szkoleniem pełnomocników do spraw mniejszości, działających przy Wojewodzie Lubuskim.

Termin spotkania wybrano nie przypadkowo, bowiem za tydzień, 8 kwietnia przypada Międzynarodowy dzień Romów. To mniejszość licznie zamieszkująca województwo lubuskie, zwłaszcza Gorzów Wlkp. Szacuje się, ze w Lubuskiem mieszka około 300 Romów, w tym ponad 75 % tej grupy mieszka na północy regionu.

Gorzowskie Stowarzyszenie jako pierwsze w Polsce przed laty zainaugurowało obchody Międzynarodowego Dnia Romów. Między innymi: wraz z Ministerstwem Administracji zainaugurowano w Urzędzie Wojewódzkim Rządowy Program Pomocy Romom, który od blisko 10 lat obowiązuje w całym kraju.

Konferencję współorganizowaną przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową im. Jakuba z Paradyża otworzą ją wspólnie przedstawiciele władz uczelni, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej -oddziału w Szczecinie, Wojewoda Lubuski, pełnomocnik Wojewody do spraw mniejszości narodowych i etnicznych oraz Prezes Stowarzyszenia Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej w Gorzowie Wlkp.

Swoje referaty i prezentacje przygotowali naukowcy z uniwersytetów wrocławskiego, szczecińskiego, poznańskiego oraz dyrektor Archiwum Państwowego w Gorzowie. Zostanie omówiona aktualna sytuacja Romów w Polsce oraz chronologia akcji osiedleńczej po 1946 roku.

Konferencja rozpoczyna się o godzinie 10.00 w budynku nr 5 przy ulicy Chopina 52.

Międzynarodowy Dzień Romów, przypadający 8 kwietnia został ustanowiony w 1971 roku podczas gdy w Orpington koło Londynu po raz pierwszy zebrała się grupa Cyganów i ich sympatyków, by swym działaniem zamanifestować obecność tej grupy etnicznej w społecznościach całego świata, by zabiegać o polityczne, społeczne i kulturowe prawa dla własnych obywateli, by organizacje międzynarodowe i parlamenty poszczególnych krajów traktowały swoich mieszkańców, niegdysiejszych przybyszów z dalekich Indii – na równi z własnymi obywatelami. Utworzono wówczas Światową Radę Cyganów ""Romani Union"", zatwierdzono hymn Romów. Przyjęto też barwy Romani Union – cygańska flaga składa się z poziomych pasów: niebieskiego, symbolizującego niebo i zielonego, oznaczającego ziemię - pośrodku jest stylizowane czerwone koło od wozu, które kojarzyć ma się nie tylko z wędrówką Cyganów, ale także z kołem występującym na fladze i godle Indii, które symbolizuje wieczny ruch i słońce. Postanowiono też, że 8 kwiecień będzie obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Romów”

Na przełomie maja i czerwca 1947 roku, na obrzeża podgorzowskiej wsi Wieprzyce dotarł pierwszy powojenny tabor Cyganów polskich z terenu Kresów Wschodnich. Po dramatycznej, wojennej wędrówce do Gorzowa dotarły rodziny Wajsów, Krzyżanowskich, Korzeniowskich, Zielińskich, Jaworskich, Siwaków.

Tabor wołyńsko – gorzowski to szczególna grupa Cyganów, o silnych tradycjach kulturowych. Od pierwszych dni budziła duże zainteresowanie przede wszystkim aktywnością artystyczną. Stało się tak za przyczyną wybitnych twórców tej kultury: poetki Bronisławy Wajs Papuszy, którą odkrył w 1949 r. poeta, pisarz i cyganolog – Jerzy Ficowski, w czasie wspólnych taborowych wędrówek z cygańskimi przyjaciółmi; gorzowskiego twórcy Edwarda Dębickiego, Randii, Masio Sylwestra Kwieka, Karola Siwaka i innych – sławnych sprzed lat piosenkarzy cygańskich, muzyków, tancerzy – kontynuatorów tradycji artystycznego taboru, spadkobierców taborowej orkiestry Wajsów, legendarnych harfiarzy.

Rodowe tradycje kontynuuje cygański kompozytor i poeta – Edward Dębicki, założyciel Cygańskiego Zespołu Pieśni i Tańca ""Terno"", (obchodzący niedawno jubileusz 55 lecia działalności) – inicjator i dyrektor Międzynarodowych Spotkań Zespołów Cygańskich ""Romane Dyvesa"" (""Cygańskie Dni""), oraz regionaliści i miłośnicy kultury cygańskiej, skupieniu w gorzowskim Stowarzyszeniu Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej im. Bronisławy Wajs Papuszy.