Jedna droga – cztery kraje -- Konferencja

27 października 2006 r. w Łańcucie rozpoczęła się Konferencja „Jedna droga – cztery kraje”, współorganizowana przez Ministra Transportu Jerzego Polaczka i Wojewodę Podkarpackiego Ewę Draus. Jest to pierwsze spotkanie ministrów transportu Polski, Litwy, Słowacji i Węgier. Konferencję zaszczycił swoją obecnością Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński.

Spotkanie poświęcone jest optymalizacji przebiegu sieci transportowej „Północ – Południe”, łączącej kraje położone na wschodniej granicy Unii Europejskiej: Litwę, Polskę, Słowację i Węgry i utworzeniu szlaku przebiegającego z Kowna przez Białystok, Rzeszów i Koszyce do Debreczyna.

Unia Europejska uruchomiła szereg mechanizmów, które stanowią gwarancję stabilnego rozwoju jej państw członkowskich. W tym celu stworzona została m.in. koncepcja korytarzy transeuropejskich, które z jednej strony gwarantują Unii łatwy i stabilny dostęp do wszystkich jej terytoriów, a z drugiej – stanowią szansę rozwoju dla regionów. Takie rozwiązanie służy realizacji unijnych celów strategicznych, jakimi są swobodny i łatwy przepływ ludzi, towarów i usług.

Wytyczenie korytarzy transeuropejskich ma szczególne znaczenie dla nowo przyjętych państw członkowskich, gdyż przebieg tych traktów komunikacyjnych na terytoriach dawnej piętnastki jest znany i jednoznaczny. Konferencja Łańcucka ma na celu wskazanie potrzeby i zasadności utworzenia szlaku drogowego Kowno - Debreczyn. Spotkanie stanowi dobrą płaszczyznę do wymiany doświadczeń pomiędzy krajami i regionami, usytuowanymi przy wschodniej granicy UE. Dotychczasowe kontakty i spotkania z przedstawicielami tych państw wskazują na konieczność przebiegu tego rodzaju korytarzy przez terytoria przygraniczne, z drugiej strony – jest to gwarancja powiązania komunikacyjnego z państwami sąsiednimi. Sukcesywnie bowiem nasila się wymiana towarowa oraz ruch osobowy miedzy państwami sąsiednimi a UE, coraz silniejsze jest także powiązanie rynku lokalnego z rynkami unijnymi, lecz jednocześnie nie postępuje za tym rozwój odpowiedniej infrastruktury. Tymczasem jedynie łatwość dostępu do regionów przygranicznych, warunkuje ich spójność przestrzenną i ich zrównoważony rozwój.

Szanse te dostrzega Minister Transportu Jerzy Polaczek, który w swoim wystąpieniu na Konferencji stwierdził:

„Minęły już dwa lata od chwili, gdy nasze kraje wspólnie przystąpiły do Unii Europejskiej. Wydarzenie to zaowocowało powstaniem nowych potoków ruchu tranzytowego i kierunków rozwoju transportu. Zdefiniowanie przebiegu Transeuropejskiej Sieci Transportowej, w tym dziesięciu Paneuropejskich Korytarzy Transportowych oraz Euro-Azjatyckich Osi Transportowych już wcześniej zdecydowało o kierunkach rozwoju głównej sieci transportowej w Europie. Fakt ten wywarł znaczący wpływ na rozwój gospodarczy regionów. W szczególności w regionach peryferyjnych otwarcie granic i położenie przy szlakach tranzytowych umożliwia skokowy wzrost gospodarczy, ożywienie gospodarcze i wzrost liczby miejsc pracy.
Rozwój i modernizacja infrastruktury transportu stanowi szczególnie istotne znaczenie w naszej części Europy. Stanowi również zasadniczy cel, na który powinna być zwrócona uwaga w nadchodzących latach, aby nie ograniczać się tylko do rozwoju Paneuropejskich Korytarzy Transportowych, ale także rozwijać inne połączenia ważne z punktu widzenia gospodarki narodowej i rozwoju regionalnego. Dlatego potrzebne jest podjęcie jeszcze wielu wysiłków, aby kontynuować proces zmniejszania luki infrastrukturalnej między starymi a nowymi państwami członkowskimi Unii.
Wyrażam wielkie zadowolenie z faktu, że wspólnie podzielamy ten pogląd. Wspólnota interesów wynikająca z naszego sąsiedztwa sprzyja w procesie szybkiego osiągania spójności gospodarczej, której warunkiem jest posiadanie spójnej sieci transportowej, brak barier granicznych i innych ograniczeń prawno– administracyjnych w podróżowaniu.”

Podczas konferencji zostały określenie warunki budowy nowego szlaku drogowego S-19 "Północ - Południe" o długości 1000 km, łączącego kraje położone na wschodniej granicy Unii Europejskiej : Litwę, Polskę , Słowację i Węgry. Szlak przebiegnie z Kowna przez Białystok – Lublin – Rzeszów – Preszów – Koszyce – Miszkolc – do Debreczyna. Koszt inwestycji po stronie polskiej to 2 miliardy 600 mln euro, a przewidywany termin budowy - lata 2009-2015.

W obecności Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego Ministrowie Transportu Rzeczypospolitej Polskiej – Jerzy Polaczek, Republiki Litewskiej – Algirdas Butkevičius, Republiki Słowackiej – Lubomir Vazny oraz Republiki Węgierskiej – Balázs Felsmann podpisali podczas Międzynarodowej Konferencji „Jedna droga – cztery kraje” Deklarację Łańcucką w sprawie rozszerzenia Transeuropejskiej Sieci Transportowej, w której zapewniają, że:

- podejmą wszelkie możliwe działania w celu utworzenia szlaku drogowego Kowno – Białystok – Lublin – Rzeszów – Preszów – Koszyce – Miszkolc – Debreczyn,
- będą uwzględniać wymieniony szlak drogowy jako jeden z priorytetowych w krajowych politykach transportowych,
- podejmą wszelkie możliwe działania w celu włączenia wymienionego szlaku drogowego na całej długości do Transeuropejskiej Sieci Transportowej w ramach rewizji Wytycznych Wspólnoty planowanej na 2010 rok,
- będą intensywnie współpracować w celu eliminacji istniejących barier oraz zapewnienia płynnego i nieprzerwanego transportu na tym szlaku transportowym,
- będą dążyć do utworzenia warunków dla rozwoju transportu, dzięki którym tranzytowe przewozy pasażerskie i towarowe na tym szlaku transportowym będą wydajne i ekonomicznie uzasadnione,
- w celu szczegółowej analizy wszystkich aspektów utworzenia wymienionego szlaku drogowego utworzony zostanie zespół zadaniowy pod przewodnictwem polskim na szczeblu ekspertów.